تاریخ : دوشنبه 90/7/25 | 8:20 صبح | نویسنده : دیدن صفحه اصلی وبلاگ
خود آزاری چیست ؟
رفتار های خود آزار به پاسخهای بسیارمتفاوتی گفته می شود که باعث آسیب جسمی به فرد می شوند. خود آزاری می تواند شامل گاز گرفتن بازو، کوبیدن سر، فرو بردن انگشت در چشم، خوردن چیزهای غیر خوراکی نظیر سیگار و استفرغ های مکرر باشد. گرچه این مشکل گاهی در کودکان نرمال یا در کودکان تازه را ه افتاده رخ می دهد ولی اغلب در بزرگسالانی که شدیدا از نظر رشدی ناتوانند دیده می شود مانند افراد عقب مانده یا اتیستیک ها. خود آزاری گاهی بارها در روز، گاهی صد ها بار در ساعت رخ می دهد. هرگاه مشکل شروع می شود معمولا برای هفته ها، ماه ها یا سالها ادامه می یابد.
چرا اشخاص به خود آسیب می رسانند ؟
در مورد اینکه چرا واقعا افراد به خود آسیب می رسانند اطلاعات کمی در دست است . تحقیقات در زمینه تغییر رفتار نشان داده اند که شدت یک رفتار با آنچه بلافاصله پس از آن رخ می دهد تعیین می شود. وقتی نتایج یک رفتار مکررا" با نتایج دلخواه یا لذت بخشی همراه گردد تقویت می شودودر آینده بیشتر رخ می دهد . رفتاری که با نتایج دلخواه همراه نشود یا با نتایج غیر لذتبخشی دنبال شود شدتش کم می شود ودر آینده کمتر رخ می دهد .
سه نتیجه مهم وجود دارد که می تواند خود آزاری را پایدار کند .
اولا" : رفتار خود آزاری ممکن است با پاداش مثبت تقویت شود . افراد هر گاه خود آزاری می کنند ممکن است توجه دیگران را به خود جلب کنند . بعضی اوقات سرزنش می شوند . هر کدام از اینها یاسایر شکلهای توجه می تواند خود آزاری را تقویت کند.
این چیزها می تواند پاداشهای مثبتی باشد که خود آزاری را تقویت می کند .
ثانیا" : خود آزاری ممکن است به دلیل آنکه فرد را از موقعیت نامطلوب یا بدون لذت دور می کند تقویت شود .برخی افراد ممکن است زمانی که نمی خواهند کاری را انجام دهند به خود آسیب برسانند ، نظیر انجام تکالیف کلاس ویا ممکن است در موقعیتهایی که بنظر بدون لذت می باشد به خود آسیب برسانند .
خودآزاری ممکن است با تحریک های حسی تقویت شود. برای مثال ، می دانیم که فشار دادن روی چشم ها باعث تحریک بینایی در شکل پر توهای نور واضح می شود. بنابراین فشار دادن به چشم ها حتی در افراد دچار مشکل بینایی می تواند به وسیله ی تحریک بینایی تقویت شود در این صورت ، سایر شکلهای خود آزاری نظیر کوبیدن سر، نشگان گرفتن یا چنگ زدن می تواند بوسیله صدا یا احساس لمس تقویت شود . به طور خلاصه علت خودآزاری هرچه که باشد، رفتار ممکن است بوسیله پاداشی که فرد از محیط دریافت می کند پایدار شود. خود آزاری اغلب بیشتر به وسیله این موارد پاداش می گیرد .
هدف از درمان خود آزاری
در درمان خود آزاری ، مقصود از اصلاح ودرمان این نیست که به طور موقت مانع از خودآزاری به طور فیزیکی یاشیمیایی شود بلکه کاهش توان آن است. کاهش توان به مفهوم این است که فرد آن رفتار را اغلب اندک اندک آغاز خواهد کرد تا این که خود آزاری به طور معمول کمتر رخ دهد.
کاهش شدت یک رفتار همچنین به معنای ممانعت از وقوع آن نیست .
پیش از درمان
گام اول – فراهم کردن یک نوع آزمون پزشکی
((خودآزاری )) بعضی اوقات به وضوح ، مربوط به مشکلات پزشکی است . بعضی وقت ها افراد گوش هایشان را می مالند یا به آن ضربه می زنند ، برای مثال ممکن است گوششان دچار عفونت شده باشد .
ممکن است ، خراشیدن یا پنجه زدن مربوط به عارضه پوست باشد. برخی خود آزاری ها ممکن است هنگامی که شخص سر ما خورده یا آنفلونزا گرفته باشد بدتر و شدید تر شود .
عموما ، اولین گام برای معالجه باید آزمون پزشکی کاملی برای تشخیص باشد و اگر ممکن است درمان شود .
گام دوم – مراقبت کردن
درمانگر ، در قدم بعدی باید مطمئن شود که فرد از هر گونه پی آمد های زیان آور خود آزاری محافظت و مراقبت می شودخواه پیش از درمان باشد و خواه در طول درمان .
یک شکل مراقبت ، نظارت مناسب است که یک فرد مشخص در همه ی اوقات مسئول نظارت شخص ((خود آزار )) است .
دومین شکل مراقبت ، مراقبت فیزیکی است . نحوه ی انجام آن باید مناسب با نوع و شکل خود آزاری باشد .
برای مثال ، برای افرادی که سر یا بدنشان را به مبل می کوبند اتاق را به مبلمان نرم مجهز کنید .
. به پنجره ضربه می زنند، پنجره های پلاستیکی نصب کنید.
. مالش می دهند یا نیشگون می گیرند ،سطح پوست آنها را با مواد ژله مانند بپوشانید .
. سرشان را به جایی می کوبند، مجهز کردن آنها به کلاه های ایمنی بالشتی
. نیشگون می گیرند یا می خارانند، پوشاندن دستکش به آنها
نه در همه موارد ، بلکه در اکثر موارد طاقت فرسا هدف ، مهار کامل فرد خودآزارنیست که معمولا ممکن نیز نمی باشد .
برای مثال ، اگر شما دستی را برای جلوگیری از گاز گرفتن آن ببندید ، فرد خود آزار ممکن است دست بسته شده را برای ضربه زدن به سر استفاده کند.هدف مراقبت از فرد خود آزار در هنگامی است که او در انجام هر گونه حر کتی آزاد می باشد . این به شخص اجازه می دهد که آزادانه رفتار کند . یاد می گیرد که خود آزاری نکند و پاسخ مناسبت تری بدهد . همچنین یاد می گیرد که باید قادر به انجام رفتارهای متفاوت در هر دو وضعیت مناسب و نامناسب باشد .
گام سوم – مشاهده ی رفتار و محیطی که عمل در آن رخ می دهد .
بعد از فراهم آوردن معاینه ی پزشکی و درمان اطمینان از مراقبت شخص ، گام بعدی در ارتباط با خود آزاری ، مشاهده ی فرد در موقعیت های گوناگون و سنجش میزان خود آزاری در آن موقعیت هاست .
در طول این مشاهدات ، چندین نوع از اطلاعات باید گرد آوری شود. اولا ، مهم است که هر نوع خود آزاری با دقت شرح داده شود . ثانیا ، مهم است که هر نوع خود آزاری چه مقدار اتفاق می افتد ( تعداد فراوانی آنها ) یا هر کدام چقدر ادامه پیدا می کند ودرنهایت هر نوع خود آزاری و میزان بروز آن را لیست کنید .
درمان
چهار قسمت از درمان های قبلی توضیح داده شده اند، این قسمت ها عبارتند از :
1)حذف یا تغییر موقعیتهایی که در آن رفتار های خودآزاری رخ می دهد و و توسعه موقعیتهایی که خود آزاری درآن رخ نمی دهد .
2) نیرومند کردن رفتار مناسب جایگزین
3)حذف پاداش ها برای خود آزاری
برای هریک از اشخاص خود آزار یکی از روشهای درمان مورد استفاده قرار می گیرد. هر درمان باید شامل حذف رفتار های غیر ضروری مانند شلوغ و پر صدا بودن محیط باشد که مرتبا در آن خودآزاری رخ می دهد. درمان همچنین باید شامل جایگزینی موقعیتها و رفتارهای مرتبط باخودآزاری باشد، برای مثال، بوسیله کاهش موقتی تکالیف سخت وقتی که تعلیم و تربیت مورد نیاز است و افزایش دادن جایزه برای رفتار مناسب ، علاوه برآن درمان باید شامل توسعه موقعیتهایی باشد که در آن خود آزاری اتفاق نمی افتد .
این همچنین مستلزم شرایطی است که بطور پیوسته محیط غنی با چیز های زیادی که شخص از آن لذت می برد فراهم شود و فرصتی برای علاقه به دیگران ایجاد شود .
شخص همچنین باید فکر کند تا راههای خاص بیشتری رابرای بدست آوردن جایزه بدست آورد . شاید جایزه باعث کاهش خودآزاری شخص نشود بنابراین او باید پیوسته کار هایی انجام دهد تا جایزه ای سنگین تر بدست آورد وقتی خودآزاری نکندو ارتباط برقرارکند با تقاضا ها همکاری می کند واحتیاج به تربیت و بازی اجتماعی دارد باید برای این رفتار ها جایزه هایبیشتری دریافت کند .
بر گرفته از کتاب How to Treat Self- Injurious Behavior
نوشته Judith E.Favell ,Ph.D. and James W.Greene,M.Ed.
.: Weblog Themes By Pichak :.
