ترجمه کتاب Childern With Autism Suggestion For Teaching In The Inclusive Classroom

نوشته  Marilin Watson وهمکاران

«بخش سوم»

راهبردها درکلاس

فصل دوم پیدا کردن شناخت در مورد کودک

برداشت بچه‌های اوتیسمی از جهان، با برداشت ما کاملاً متفاوت است. بنابراین، باید زمان بیشتر و تلاش افزونتری داشته باشیم، تا بتوانیم تصویری از چگونگی شخصیت و درک احساسات آنها نسبت به پیرامونشان بسازیم. هر بچه‌ای درگیریهای خاص خود را دارد و به روش خود با آنها برخورد می کند. این بخش در مورد چگونگی شروع شناخت در مورد دانش‌آموز خاص شماست. در بخشهای 3 و 4 نیز، ما روشهایی را که کودک اوتیسمی در برخوردش با این درگیریها دارد، پیشنهاد می‌کنیم.

چگونه آغاز کنیم ؟

تمام سؤالات مربوط در این بخش، در قسمت ضمیمة 1، صفحة 125 آمده است. می‌توانید آنها را کپی کنید و به عنوان یک لیست کنترلی از آن استفاده کنید.

یافتن اطلاعات

البته، شما اطلاعاتی در مورد این بچه جمع‌آوری خواهید کرد، همان طور که در مورد بچه‌های دیگر از منابعی مشابه اطلاعات جمع‌آوری می‌کنید اما پیش از آنکه شروع به جمع‌آوری اطلاعات کنید، چند منبع را به شما معرفی می کنیم تا وقت کمتری را صرف پیدا کردن منابع اطلاعاتی نمایید. این منابع عبارتند از:

- پدر و یا مادر کودک، نگهبانها، مراقبان؛

- ثبتهای مدرسه‌ای (برای مثال IEP قبلی، گزارشها و غیر آنها)؛

- معلمان قبلی و دستیاران معلمان؛

- تماشای کودک در کلاس و زمین بازی؛

- نگاه کردن به کارش؛

- عمل متقابل کودک.

(توجه داشته باشید کهIEP مخفف برنامة آموزشی فردی است، یا جلسه‌ای که چنین برنامه‌ای در آن تصمیم گرفته شود. (ر.ک : 5و6.)

بعضی اوقات شما اطلاعات متفاوتی از این منابع دریافت خواهید کرد. در مورد هرکدام دقیق و درست بحث کنید، زیرا کودک ممکن است در موقعیتهای متفاوت رفتار متفاوتی داشته باشد. همة اینها برای درک تصویر کاملتری از او به شما کمک می‌کند، و معمولاً می توانید برای هر موفقیت متفاوت عکس العمل آن را پیدا کنید. بخشی از هر جلسةIEP (برنامة آموزش فردی) می تواند به منظور جمع آوری و تطبیق اطلاعات با والدین بچه و دیگر افرادی که او را می‌شناسانند، استفاده شود. برای مثال، خوب است که بدانیم چه کاری را بچه به طور مستقل می تواند انجام دهد یا چه مقدار کمک برای وظایف مشخص در خانه احتیاج دارد. تشویق والدین برای به اشتراک گذاشتن اطلاعات آنها یک روش به دست آوردن اطلاعاتی است که آنها دارند. همچنین، وقتی آنها تشخیص دهند که شما سعی دارید رفتار فرزندشان را کشف کنید، از میزان اضطراب آنها کاسته خواهد شد، کلیدهای بسیار ارزشمندی در مورد معنای رفتارهای ویژه و اهدافی که به بچه کمک می کند، در اختیار دارند. جمع آوری اطلاعات از طریق صحبت با کودک شاید مشکل باشد، زیرا مشکلات ارتباطی وجود دارد و یک سری از مشاهدات نیز ممکن است برای شما ایجاد معما کند. بعضی اوقات، آرزو می کنید که ای کاش زمان داشتید تا فقط بنشینید و کودک را مشاهده کنید. امکان برنامه ریزی این کار برای مدت زمان کوتاهی، از طریق هماهنگی با کمک معلمان یا نمایندة خودتان با آنها به وجود می آید. اگر ترتیب دادن این کار خیلی مشکل است، می توانید به دستیار معلم یا معلم سیار بگویید که علاقه‌مندید چه چیزهایی را بدانید؛ شاید او بتواند کودک را مشاهده و برای شما بیان کند. اگر شما وسیله‌ای مثل ویدئو در اختیار دارید، می توانید قسمتی از روز فیلم بگیرید. این کار شما را قادر خواهد ساخت تا به عنوان یک معلم و دستیاران مشاهده کنید که چه اتفاقاتی می افتد. به خاطر داشته باشید که اگر می خواهید این فیلم را به شخص دیگری در بیرون از کلاس نشان دهید، نیاز به اجازه والدین او دارید. سؤالات ضمیمة صفحه 125 می تواند روش مفیدی برای به دست آوردن و ضبط اطلاعات شما باشد. احتمال دارد که شما نخواهید تمام این اطلاعات را یک مرتبه جمع آوری کنید، اما سؤالات را می توان به وسیلة شما یا دستیارتان به عنوان پیشرفت سالانه اضافه کرد. والدین هم می توانند یک کپی در خانه داشته باشند و به شما بدهند یا شما سؤالاتی برای جوابهای بعضی از این پرسشهای خاص از آنها بپرسید. ما فکر می کنیم این اطلاعات اساسی و ضروری است برای اینکه شما بتوانید به طور مؤثری باکودک کار کنید. پرسشها و نکات زیر شما را راهنمایی‌ می کند که به دنبال چه بگردید و بدانید که چرا به دست آوردن این اطلاعات مفید است.

چه فعالیتهایی یا مکانهایی به نظر می‌رسد که برای کودک راحت‌تر باشد؟

این مورد یک اطلاع ‌ضروری و حیاتی است. موقعیتهایی هستند که کودک با قرار گرفتن در آنها به آرامش می رسد و کنترل خود را دوباره به دست می آورد. بعضی از بچه‌های اوتیسمی، حس متفاوتی نسبت به دنیا دارند و این عامل، وقتی که سعی می کنند تا انتظارات ما را بفهمند، باعث اضطراب و آشفتگی آنها می شود. برای آنها خیلی مفید است که طرز استفاده از راه حلهایی را یاد بگیرند که اضطراب آنها را برطرف می کند و به آنها آرامش ببخشد. بعضی از بچه ها از ضبط صوتی کوچک و موسیقی و بعضی دیگر از خواندن یک مجله برای این کار استفاده می کنند. برای بعضی پرش روی تخته ترامپوس ( تخته‌ای که در ژیمیناستیک برای جهش از آن استفاده می‌شود) یا دویدن، کار کردن و بعضی دیگر با نشستن و پیدا کردن کیسه دانه یا یک صندلی مخصوص، مؤثر است. اگر شما کودک را خوب مشاهده کنید، شاید بتوانید فعالیت مناسبی را پیدا کنید که او از آن لذت می برد و با آن آرامش پیدا می کند.تعداد کمی از این بچه ها ممکن است احتیاج داشته باشند که در صورت امکان از کلاس خارج شده و به یک اتاق آرام بروند، تا آرامش بیابند. ما مایل هستیم تا روشی را پیدا کنیم که کودک داخل کلاس به آرماش دست یابد. آشفتگی و گیجی مواردی هستند که خیلی از این گونه بچه‌ها، گهگاهی در طول زندگیشان آنها را تجربه خواهند کرد. بنابراین، ما احتیاج داریم که فعالیتهایی را جایگزین کنیم که تا زمان بزرگسالی هم قابل قبول باشد. برای مثال، گوش دادن به ضبط صوتهای کوچک(walk man) در بیشتر موقعیتها معمولی است، اما چرخاندن اشیا برای یک بزرگسال خیلی قابل قبول نیست.

چیزهای مورد علاقه و علایق بخصوص این بچه چه چیزهایی است؟

اگر شما این موارد را بدانید، قادر خواهید بود که از آنها برای مشغول ساختن بچه به علائقش استفاده کنید و نیز می تواند هم برای شما و هم دیگر بچه ها نقطه آغازی باشد برای شناختن او. بعضی از این علائق ممکن است شما را متعجب کند و شاید او خیلی به آنها علاقه مند باشد، (مثل جدیتی که یک فرد در گذراندن یک دورة دانشگاهی دارد ). برای مثال، کودکی علاقة شدیدی به جاده‌ها و نقشه‌ها دارد. این مورد موفقیت مناسبی را برای بهبود موارد آموزشی دیگر، هم برای خود کودک و هم بچه های دیگر کلاس، بوجود می آورد. ممکن است به نظر برسد که بعضی از بچه ها برای مدتی، به یک شی‌ء خاص، مثل مهره‌ها یا یک مجله، می چسبند و فقط به آن توجه می کنند. برای مثال، ما کودکی را می‌شناسیم که نخ را می تاباند و در ضمن کار دور انگشتانش چرخ می دهد. به توجه کودک روی این اشیاء کاملاً احترام بگذارید، اما قوانین را برای هر کودکی که شی مورد علاقه‌اش را به مدرسه می‌آورد روشن و واضح توضیح دهید! برای مثال، بازی با این شیء در طول زمان استراحت؛ یعنی وقتی که کار به طور کامل انجام شد، مجاز است، اما در مواقع دیگر لازم است که شیء کنار گذاشته شود. به خاطر داشته باشید برای بچه های اوتیسمی، قوانین راحت‌تر هستند، البته، در صورتی که خیلی صریح و به شکل تصویری و فابل دیدن باشند. لازم است که در مورد زمانی که شیء دوباره قابل دسترس خواهد بود، خیلی صریح و واضح باشید! ایده‌ای که می تواند خیلی مفید واقع شود، این است که در همان زمان یک ساعت برای بچه بکشیم و به او نشان دهیم که: این مقدار زمان دیگر تو می توانی شی‌ء را دوباره در اختیار داشته باشی. در ضمن، شیء را در جایی که او بتواند ببیند قرار ندهید، تا او نتواند هر زمان که خواست آن را بردارد. وقتی که زمان مشخص شده فرا رسید، شیء را به بچه برگردانید ! اگر شما در مورد انجام این برنامه کاملاً درست عمل نکنید، مسلماً کودک خیلی آشفته می‌شود و در برابر این که شیء را از دید او خارج کنید، مقاومت می کند.

این نکات را به خاطر داشته باشید:

تا جایی که امکان دارد و از هر کجا و هر راهی که می توانید، اطلاعات جمع آوری کنید!

وسایل کاهش اضطراب را که در دسترس و از نظر اجتماعی قابل قبول هستند، فراهم کنید!

قوانین واضح و روشن را برای اشیایی که کودک به آنها علاقه نشان می دهد، وضع کنید!

زمان و مکان رخ دادن رفتارهای غیر معمول را تشخیص دهید!

تفاوتهای حسی

استفاده از حواس

قبل از شروع سال تحصیلی جدی، بهتر است برنامه‌ای ترتیب دهیم تا وقتی که بقیة بچه‌ها در کلاس نیستند، کودک کلاس جدید خود را ببیند. اگر امکان دارد، به کودک اجازه دهید تا زمانی که رفتارش دوستانه و ساکت است دور کلاس بچرخد و همه جا را ببیند. هر کاری را که او انجام می‌دهد و آنچه را برایش جذابیت دارد و به آن توجه می کند، تماشا کنید ! مشاهدة عکس العمل کودک با اشیای جدید و در موقعیتهای جدید به شما کمک می کند تا بفهمید چرا کودک در موقعیتهایی که در طول سال پیش می آید چنین رفتاری دارد. صحبت با والدین کودک و پرسش از دستیار معلم، شما را آگاه می کند که چگونه از حواسش استفاده می کند و در ادامة سال تحصیلی نیز کمک می کند تا وضعیت او را بهبود بخشید.

به نظر می رسد که کودک به چه حواسی اعتماد دارد؟

آیا او از دستانش برای جستجوی یک شیء کمک می گیرد؟ آیا قسمتی از بدنش را روی شیء می‌مالد؟ اطلاعات لمسی برای بعضی از بچه ها خیلی مهم است. لمس کردن، اطلاعات مطمئن‌تری نسبت به دیدن به آنها می دهد. مرد جوانی می گفت که او جهان را به بهترین نحو در دستانش می فهمد.

آیا کودک بعضی از اشیاء را بو می‌کند؟

برای بعضی از بچه ها حس بویایی قابل اعتمادترین حس است. یک بچه اغلب وسایل دستکاری شدة ناآشنا را بالا می آورد تا با بینی‌اش آنها بو کند. برای مثال، وقتی که معلم وسایلی را فراهم می‌کند که کودک قبلاً از آنها استفاده نکرده، مجبور است آنها را قبل از استفاده کردن بو کند. بعضی بچه‌ها مردم را نیز بو می کنند که این کار از لحاظ اجتماعی خیلی قابل قبول نیست. به هر حال، بعضی از کارکنان با پوشیدن مداوم لباسهایی با بوی عطر قوی کمک می کنند تا بچه ها بتوانند آنها را تشخیص دهند.

آیا کودک به چیزهای خارج از دیدش نگاه می‌کند؟

بعضی از بچه‌ها به منظرة پیرامون خود تکیه می کنند. این کار بیشتر ما را به این باور می رساند که کودک به آنچه که از او می خواهیم، نگاه نمی کند. کودکی که تنها به محیط خارج از دید خود نگاه می کرد در یک سؤال ریاضی هنوز هم قادر بود که جواب را بسرعت و بدرستی بدهد. بچه‌هایی که مشکلات بصری دارند، اگر اشیا را بسیار نزدیک آنها نگه داریم، برای آنها امری غیر عادی است.

آیا کودک برای صداهای مشخص یا نشان دادن ترس خود، چشمهایش را می‌پوشاند؟

شاید برای شما تشخیص صدا مشکل باشد، اما بچه‌ها از حواس قدرتمندی برای شنیدن صداهایی که ما به عنوان پس زمینه می‌شناسیم، برخوردارند. برای مثال، مثل صدای فن در دستگاه گرم کننده یا صدای وزوز در چراغهای فلورسنت. شاید موقعیتی باشد که شما از دستیار معلم یا معلم سیار بخواهید که بادقت بیشتر آن را مشاهده کند. این مشکل همیشگی نیست و ممکن است با مقدار خستگی یا اضطراب کودک در نوسان باشد و کم و زیاد بشود. به هر حال، خیلی از بچه‌ها اگر ما آنها را حمایت یا تشویق کنیم، یاد می گیرند که این گونه صداها را تحمل کنند. یکی از بچه ها، وقتی که کلاس شروع به خواندن آواز کرد، چشمهایش را پوشاند و از اتاق بیرون دوید، اما با تشویق صبورانه و اعتماد دوباره از طرف معلمش، کم کم یاد گرفت که روی پادری بنشیند و از آهنگها لذت ببرد.

آیا به نظر می رسد که کودک روی چیز دیگر تمرکز کرده؟

برای بعضی از بچه ها استفادة همزمان از چند حس مشکل است، بنابراین اگر آنها در حال نگاه کردن به چیزی هستند، شاید قادر نباشند که کلمه به کلمه به حرفهای شما توجه داشته باشند. یکی از بچه ها ظاهراً به مکعبهایی که معلم با آنها در حال شرح دادن یک مسأله ریاضی بود هیچ توجهی نداشت، اما هنگامی که معلم برای مدت کوتاهی صحبت خود را متوقف کرد کودک خود را حرکت داد تا بتواند دید خوبی به مکعبها داشته باشد و دوباره هنگامی که معلم شروع به صحبت کرد، نگاهش را برگرداند.

آیا بچه هنگامی که از کنار چیزها حرکت می کند ، به آنها ضربه می زند یا آنها را لمس می کند ؟

وقتی موقعیت چیزی را تغییر می دهیم، بعضی بچه‌ها قدم به قدم، بخوبی به اطلاعات بصری و لمسی خود اعتماد می کنند. در واقع، ممکن است دیوارها یا مبلها را لمس کنند تا مرزهای محوطه را تشخیص دهند و شاید فقط در این صورت قادر باشند به این طرف و آن طرف حرکت کنند. یک پسر کوچک بسادگی نمی تواند جهت خود را تغییر دهد تا زمانی که کنار چیز جامدی بیاید، ضمن اینکه مرد جوان دیگری مجبور است به دیوار یا در، قبل از اینکه آن را رد کند به آرامی ضربه بزند.

اگر زمین مسطح تغییر کند ، آیا کودک دچار ناهماهنگی می شود ؟

بعضی از بچه‌ها اگر سطحی که روی آن راه می‌روند متغیر باشد، برای درست راه رفتن مشکل پیدا می کنند. یک کودک به نظر می‌رسد که روی خرده چوبهای داخل زمین بازی نتواند راه برود و اگر نتواند این کار را انجام دهد خیلی ناراحت می‌شود. تغییرات ساده در تنظیم فیزیکی محیط اطراف، برا ی بچه های اوتیسمی خیلی اضطراب آور است.

ملاحظات حسی

- مشاهدة بچه‌ها برای فهمیدن اینکه از چه حواسی استفاده می کنند و با کدامیک از این حواس مشکل دارند .

- شاید بعضی از بچه ها در مورد حس خاصی تجربیات پر ارزشی داشته باشند؟

- بعضی از بچه ها در استفاده از چند حس در یک زمان مشکل دارند.

حرکات

آیا کودکان بعضی وقتها در شروع انجام کاری مشکل دارند؟

شاید کودک درحرکت دادن بدنش برای کاری که می خواهد انجام دهد، مشکل داشته باشد یا بعضی اوقات ممکن است افکارش گیج کننده باشد. برای مثال، وقتی که معلم به بچه‌های کلاس می گوید حرکت کنند و روی زمین جلوی در بنشینند، بچه ای همچنان روی صندلی می نشیند. بچه به نشستن روی صندلی ادامه می دهد، نه به خاطر اینکه می خواهد که از معلم اطاعت نکند، بلکه به خاطر این است که او قادر به حرکت نیست؛ تا زمانی که دستیار معلم او را لمس کند. در این موارد بچه مسلماً شیطان نیست، بلکه او برای اینکه به اعضای بدنش پیام بفرستد که تمایل به ایستادن دارد، دچار مشکل می شود.

آیا بعضی اوقات در نیمه انجام کاری« متوقف می‌شود؟»

دانش آموزان ممکن است ناگهان در میانة یک عمل مکث کنند(ایست کنند). در یک مورد دانش آموزی که قادر بود نام خودش را به تنهایی بنویسد، ناگهان در میانه راه«ایست کرد». او قادر نبود دیگر ادامه دهد تا کمک کننده، فوری نوشته بعدی را که مجبور بود بنویسد، به او داد و بعد کارش را کامل کرد.

آیا او در انجام اعمال مختلف با هر دو دستش مشکل دارد؟

برای مثال، کودکی تا زمانی که در یک دستش چیزی داشت، مشکلی پیدا نکرد، اما به محض اینکه مجبور شد از دست دیگرش هم استفاده کند، آنچه را که با آن دستش نگه داشته بود، انداخت. برای مثال، او در تلاش برای چسباندن یک تصویر روی یک تکه کاغذ مشکل داشت. وقتی که معلم کاغذ را برا ی او نگه داشت، مشکلی در حرکت دادن برس برای چسباندن نداشت. این ترکیب دو عمل بود، چسباندن و نگه داشتن کاغذ، که ایجاد مشکل کرده بود.

آیا او بعضی اوقات یک عمل را چندین و چند بار تکرار می کند؟

همان طوری که ما بچه‌ها را مشاهده می کنیم، آگاه می‌شویم که بعضی اوقات بچه ها یک عمل تایپ را که می توانند انجام دهند، بارها تکرار می کنند. ضربه زدن مکرر او روی کلیدها، ممکن است غیر قابل کنترل باشد. در مواردی مشابه، شاید کودکی قادر نباشد که بعد از تکمیل کاری، آن را متوقف سازد. برای مثال، دانش آموزی گاهی بعد از نوشتن اعداد صفر تا 10، نمی توانست این کار را متوقف کند. البته، بچه همیشه تجربة این مشکلات را نخواهد داشت. در یک موقعیت بخصوص که ظاهراً برای پیداکردن چیزی به موفقیت رسیده و در واقع دچار شکست شده است، باعث می‌شود که در روزهای بعد فشار بیشتری وارد کند و این زمینه برای او به وجود می آید که اگر بخواهد می تواند آن کار را انجام دهد. گاهی ممکن است بعمد و آگاهانه از انجام وظیفه خود داری کند، اما باید حداقل توجه داشته باشید که شاید او قادر نباشد حرکات یا افکارش را کنترل کند.

ملاحظات حرکتی

دانش آموز ممکن است در واکنش بدنش در کنترل حرکات مشکل داشته باشد.

ممکن است برای شروع، ادامه، ترکیب و متوقف ساختن بعضی از اعمال مشکل پیدا کند.

ارتباط

روشهای ارتباطی

ضروری است که ما در مورد ارتباط به طور گسترده‌ای فکر کنیم و فقط به گفتار توجه نداشته باشیم. ارتباطات معنی عملی انتقال پیامهای ما است، حتی برا ی افرادی که برای ارتباط برقرار کردن هیچ مبارزه‌ای نمی کنند. ژستهای ما، حرکات بدنی، حالاتی که با صورت نشان می دهیم، همه و همه انتقال پیامهای بالقوة ما است. برای بچه های اوتیسمی هم باید تشخیص دهیم که شاید بخشی از ارتباطات آنها غیر معمول باشد. دانسته‌‌های دیگر افرادی که بچه را می‌شناسند، ممکن است در ساختن یک تصویر ارتباطی از او به ما کمک کند. او ممکن است در مکانهای متفاوت و به افراد مختلف جوابهای متفاوتی بدهد. این تفاوت شاید به واکنش افراد و یا چگونگی حسی که او در آن محیط دارد ( مثلاً حس راحتی یا اضطراب دارد ) بستگی داشته باشد . یاد داشت کردن این عملهای ارتباطی در یک دفترچه به وسیلة اشخاصی که با او کار می‌کنند، بخصوص معلمان و کمک معلمان، و آنهایی که او را نمی شناسند، مفید است. شاید شما دوست داشته باشید هر کمکی را که در برقراری ارتباط به کودک می شود، مانند تصاویر یا کلمات مشخص فهرست کنید.

ارتباط گفتاری

چگونه گفتار بچه تاثیر می گذارد؟

برای مثال، اگر چه بعضی از بچه ها قادر به صحبت کردن هستند، قاطی می‌کنند و وقتی که معنی حرف آنها «بله» است، می‌گویند «نه» ؛ یا وقتی به آنها حق انتخاب داده شده، همیشه آخرین مورد پیشنهاد شده را انتخاب می کنند. عکس العمل شما در مقابل پاسخ او سرنخی است تا بفهمید علت نا موفق بودن او چیست. ما روشی عملی را پیشنهاد می کنیم که به بچه اجازة پاسخگویی و حق انتخاب دهید. برای مثال، به او اجازه بدهید وسیله ای را که قرار است آن را انتخاب کند لمس کند و با نوشتن پاسخ «بله» یا «خیر» رو ی کارت نشان دهد.

در چه موقعیتهایی او قادر است که از گفتار تاثیر گذار استفاده کند؟

در موقعیتهای مشخص، حتی دانش آموزانی که قادر به صحبت هستند، ممکن است بفهمند که گفتار تمام نیاز آنها را برطرف نمی کند. این مورد باعث ناکامی بعضی از دانش آموزان و معلم می‌شود. در این موقعیتها، شاید نیاز باشد که کودک راه حل دیگری، از قبیل تایپ کردن یا اشاره کردن به تصاویر و کلمات در اختیار داشته باشد.(ر.ک :5-1 و 3-4 مراجعه شود.)

ارتباط عملی(فیزیکی)

انواع بسیاری از ارتباط عملی وجود دارد.

آیا کودک از هیچ‌گونه اشارات دستی استفاده می کند؟ آیا به طور مستقل یا با کمک آسان کننده چیزی را تایپ می کند یا به تصاویر اشاره می کند؟ آیا از ژستها و یا حرکات بدنی استفاده می کند تا به دیگران آنچه را که می خواهد، بفهماند؟

بسیاری از بچه‌های اوتیسمی دست افراد دیگر را می گیرند و به سمت چیزی که می‌خواهند اشاره می کنند و به این ترتیب از آنها میخواهند که کمکشان کنند. پسر بچه کوچکی هر زمان که بیسکویت می خواست، به طرف در قفسه می رفت و آنجا می‌ایستاد. والدین و دستیاران معلمی که بچه را خوب می‌شناختند، می توانستند به شما در تفسیر این ژستها کمک کنند. اگر کودک برای ارتباط با چیزی روشهای مؤثری دارد که از نظر اجتماعی قابل قبول شما است، پس احتمالاً نیازی به تغییر روش ارتباطی او نیست، اما بهتر است که برا ی گسترش و تنظیم راه حلها، روشهای دیگری را هم امتحان کنید.

آیا کودک از بیانهای غیر صوتی غیر مقتضی ( اشاره و علامتهایی که با صورتش نشان می دهد ) هم استفاده می کند؟

بعضی بچه ها، با این جنبة ارتباطی مشکلات بسیار زیادی دارند و بدن آنها براحتی احساساتی را که دارند، بیان نمی کند. بعضی مواقع صورت آنها به شکل قابل توجهی سفید می‌شود و در موقعی دیگر ممکن است حس آنها نابجا به نظر برسد. برای مثال، وقتی که سر آنها داد می‌زنید، لبخند می زنند، و وقتی که کسی به آنها صدمه می زند، می خندند. این مورد بخصوص وقتی رخ می‌دهد که کودک دچار اضطراب باشد. ما به عنوان اشخاصی که با او ارتباط برقرار می کنیم، معمولاً در واکنشهایمان ناهماهنگی داریم، زیرا ما شدیداً به بیانهای چهره ای اشخاص و ارتباطات عملی وابسته ایم، تا بفهمیم که آیا پیامهای ما دریافت شده است و شخص چگونه آنها را پاسخ می گوید. ضروری است ما اشاره های دیگری را نیزکه در درک احساسات کودک به ما کمک می کند، یاد بگیریم.

ملاحظات ارتباطی

در مورد ارتباط دانش آموز با دیگر افرادی که او را خوب می‌شناسند، بحث کنید!

دانش به انواع گوناگونی از روشهای ارتباطی نیاز دارد.

............ ادامه دارد