یکی از بیشترین مشکلاتی که افراد اوتیستیک نشان می دهند این است که تحریکات توسط خودشان را بر تحریکات از طرف دیگران ترجیح می دهند رفتارهای خود تحریکی ممکن است شامل تکان دادن موزون بدن، دست، سر یا چرخاندن اشیاء ، تکان دادن انگشتان، ادا و شکلک درآوردن با صورت، ژستها و حرکات عجیب و غریب بدنی، خیره شدن به دستها یا منبع نور و سر و صداهای عجیب و غریب شود.
چه موقع از خاموشی حسی استفاده کنیم؟ چه روشی از روشهای، خاموشی حسی باید استفاده شود؟ خاموشی حسی چگونه بکار گرفته می شود؟ آیا در همة موقعیتها باعث بهبودی می شود؟ و چگونه درمانی پایدار و بادوام را تضمین می کند؟

خاموشی حسی چیست؟
خاموشی حسی یک استراتژی درمانی است که به طور طبیعی نتایج حسی رخ داده شدة یک رفتار را  می-پوشاند یا محو می کند. بعضی اشخاص به سادگی کارهایی را انجام می دهند. البته نه به علت جلب توجه یا تشویق بلکه از انجام آن ها احساس خوبی دارند یا آن کار را برای سرگرمی انجام می دهند در استفاده از خاموشی حسی ما نتایج حسی را که رفتار سرگرم کننده را می سازند تشخیص می دهیم، سپس آن نوع نتیجة حسی ترجیح داده شده را می پوشانیم یا محو می کنیم. اگر ما بتوانیم لذت رفتار را بوسیله محو نتایج حسی ترجیح داده شده، از رفتار جداکنیم آن رفتار دیگر برای کودک جالب نخواهد بود.
وقتی دنیس در کلاس قدم می زد. او فوری به طرف کلید لامپ می رفت و با انگشت شروع به خاموش و روشن کردن آن می کرد. او این کار را 15 الی 20 دقیقه ادامه می داد و سپس به کلاس درس برمی گشت یا بازی  های پر جنب و جوشی انجام می داد. هر چند در زمان های غیرقابل پیش بینی از روز او دوباره سریعاً به سراغ کلید لامپ خواهد رفت و با انگشت خود به خاموش و روشن کردن کلید لامپ ادامه خواهد داد.
روش خاموشی حسی برنامه ای بود که برای دنیس اجرا شد. در کلاس درس کلید برق قطع شد تا فشار انگشتش روی کلید تأثیری روی لامپ نداشته باشد. دنیس ابتدا چندین بار کلید لامپ را زد اما نهایتاً بعد از 40 دقیقه آن را رها کرد و از روز بعد او این کار را بیشتر از یکی، دوبار در هفته انجام نداد.

چه موقع باید از خاموشی حسی استفاده کرد؟
خاموشی حسی برای بعضی از مشکلات رفتاری مناسب است و همچنین مشکلات رفتاری نیز هستند که خاموشی حسی برای آن ها مناسب نمی باشد. به طورکلی موقعی از این روش می توان استفاده کردکه به نظر می رسد کودک از رفتار به خاطر خود آن رفتار لذت می برد. اگرمشکل رفتاری محرک خارجی داشته باشد یا نتیجه یک رفتار اجتماعی باشد، این روش نمی تواند مؤثر واقع شود مثل مراقبت و توجه، تمجید و ستایش یا پایان دادن به ناراحتی و بی قراری یا مشکلات فکری و روحی.
وقتی کودک مجسمه ای را غالباً با عصبانیت برمی دارد و می شکند و یا اشیاء را ویران می کند او ممکن است برای انجام این کار دلیل بیرونی داشته باشد یا ممکن است چیزها را به اطراف بیاندازد زیرا دوست دارد.
دلیل بیرونی در بردارنده این مورد است که بعضی چیزها او را آشفته می سازد. شاید او خودش را خیس کرده، گرسنه است یا مشکل جسمی یا فکری دارد.
گاهی  کودک چیزهارا می اندازد زیرا با پرت کردن، چیزهایی را بدست می آورد برای این کار نمی تواند حذف نتایج حسی خوب باشد زیرا کودک با بدست آوردن اشیاء آرام می شود.
در این شرا یط ما نباید وقتی که اشیاء را می اندازد به او توجه کنیم بلکه باید وقتی چیزها را پرت نمی کند او را تشویق کنیم.
بنابراین کودک  ممکن است از تماشای شکستن چیزها لذت ببرد. در این شرایط خاموشی حسی می تواند شیوة مؤثری باشد.
ارزیابی چگونگی نتایج حسی که باید در طی خاموشی حسی برطرف شود.
پس از اینکه مشخص شد خاموشی حسی لازم است، زمان آن است که بفهمیم کدامیک از احساسات باید فروکش شود.
شش نوع از نتایج حسی وجود دارد. چشایی ، بویایی ، شنوایی ، بینایی
اگر کودک بشقابی را می چر خاند وسرش را به آن نزدیک می کند تا صدایش را بشنود ،باید پیامد حس شنیداری را در کودک کاهش دهیم. ولی اگر نشست و تا توقف کامل شی چرخانی را نگاه کرد، در این صورت یک تحریک دیداری است که او از آن لذت می برد. حال اگر کودک انگشتان خود را در مقابل چشمانش تکان می دهد یا با آنها ضربه بزند بدین معنی است که علاقه به دیدن در او قوی است ولی اگر تحرک انگشتان در زیر میز یا در اطراف بدن او باشد این تکان دادن و جنبیدن برای او لذت بخش است.
اگر کودکی سنگ ریزه ها را از بین انگشتان خود بریزد و برخی مواقع به آن نگاه کند و گاهی بی اعتنایی کند احتمالاپیامد حس لامسه برای او لذت بخش است. در صورتی که کودک سنگ ها را در مقابل چشمان خود گرفت و با دقت به آنها نگریست در این صورت باید از خاموشی حسی  برای کاهش پیامد دیداری استفاده کرد.

حذف رفتارهای ناشی از پیامدهای لمسی
اگر رفتارهای نامناسب فردی بدلیل لذت بخش بودن حس لامسه و تماس آن با شی ء است. آنگاه ما چیدمان محیط را به گونه ای تغییر می دهیم که با همان رفتار، کودک به آن لذت لمس نرسد روش مناسب برای انجام
اگر کودکی سر خود را به میز یا زمین می کوبد ما می توانیم با قراردادن متکا یا بالش و یا یک قطعه لاستیکی و یا حتی یک قطعه از موکت یا فرش احساس تماس با سطح را از کودک گرفته و به او کمک نماییم.
اگر کودکی علاقه به لمس جوراب دارد  با دوختن یک تکه نازک از پارچه کرباس یا پارچه مشابه بااحساسی که از لمس جوراب به کودک دست می دهد می توان  مقابله کرد.
اگر فردی صورت خود را خراش می دهد می توانیم با استفاده از دستکش های لاستیکی (که در ظرف شستن بکار می رود) از اینکه کودک صورت خود را بخراشد جلوگیری کنیم.
نکته مهم این است که در تمام حالات، ما کودک را از کاری که انجام می دهد منع نمی کنیم (زدن –لمس کردن و یا خراشیدن صورت) بلکه به او اجازه می دهیم که این کار را انجام دهد اما به گونه ای که برای مدت طولانی لذت بخش بودن این کار برای او جذاب نشود.
Max (مکس) علاقه زیادی به جورابهای زنانه دارد. او اغلب به سمت لباسهای مادرش می رود و خانه را برای آنها جستجو می کند.
و لنگه های متفاوت از جوراب ها را بدست می آورد. Max (مکس) جورابها را در دستهای خود قرار می دهد (خواه جوراب ها روی ساق دست باشد یا نه) و سپس انگشتان خود را روی جورابها مالش می دهد .
تا زمانی که مکس جورابها را بو نمی کند یا نمی جود یا پاره نمی کند احتمال بر آن است که او احساس لذت از لمس کردن دارد. در نتیجه ... روش خاموشی حسی تدبیری بود برای محو احساس لمس مطبوع. برای این منظور باریکه هایی از کرباس (برزنت) به عرض 6، یک چهارم اینچ و طول 6 اینچ به هر جفت جوراب های زنانه ساقه بلند در چند رنگ دوخته شده در هر مورد، کرباس کاملاً شبیه رنگ جوراب بود، بنابراین کرباس باید بخوبی با رنگ جوراب ها ترکیب می شد.بقیه جوراب ها در خانه دور از دید ماکس قرا داده شده بودند. وقتی مادرش از اتاق بیرون می رفت، معمولاً ماکس یکی از جوراب ها را بر می داشت و با آن ها مشغول می شد.. او خیلی سریع ناکام می شد، آنها را در می آورد، و سراغ یک جفت دیگری می رفت. وقتی به نتیجه ی مشابهی با آن جفت دوم می رسید، ماکس آنها را رها می کرد و به سراغ اسباب بازی ها در اتاق دیگر می رفت. روز بعد، مادرش یکی از آن جورابها را پوشید ماکس فوراً روی زانوهای خود نشست وجوراب ها را از پای مادرش درآورد. ماکس ناکام ماند، سپس کسل شد.. برای یک هفته ، مادر جوراب ها را بدون حمله ماکس پوشید . سپس از جوراب های عادی استفاده کردند و مشکلی نبود .

حذف رفتارهای ناشی ازپیامدهای شنیداری
اگر کودکی دوست دارد صدایی را بشنود، پس ما محیط را بگونه ای(تغییر می دهیم) که کودک هنوز هم بتواند آن رفتار را انجام دهد اما به تحریک شنوایی مطلوب دست نیابد. فرض کنید کودکی به ساییده شدن بشقابها علاقمند است و این امر توجه ما را به خود جلب کرده است. ما می توانیم چیزی به ته بشقاب بچسبانیم، مثلاً یک تکه لاستیکی یا یک لاستیک نازکی را روی بشقاب بچسبانیم، بنابراین بشقاب با ساییدگی دیگر صدایی نمی دهد، یا می توانیم یک تکه موکت کف آن پهن کنیم، یا زیر بشقابی روی میز بگذاریم، تا در صورت سائیده شدن بشقاب ها هیچ صدایی ایجاد نکند. اگرکودکی به صدایی که با حرکت افراد ایجاد می شود، علاقمند است ما باید کتان یا پلاستیکی که اندازة گوش او باشد، در گوشش فروکنیم، تا آنچه کودک می شنود کاهش یابد.

حذف رفتارهای ناشی ازپیامدهای دیداری
اگر کودکی علاقمند است که انگشتانش را در جلوی چشمانش تکان دهد، ما می توانیم دستکشهای بدون انگشت دستش کنیم، تا او نتواند حرکت انگشتانش را ببیند.

حذف رفتارهای ناشی ازپیامدهای چشایی 
برای حذف این رفتارها، نه تنها باید حالت خوشایند آن رفتار را حذف کنیم بلکه باید آن را با حالت هایی، ناخوشایند جایگزین کنیم. اگر بچه ای بازو یا لباسش را می خورد ما می توانیم لایة نازی از سرکه، سس تند، خردل یا چیزهای ناخوشایند دیگری را به کار ببریم اما باید از نظر چشایی برای بدن بی خطر باشد. اگر بچه ای یک تکه چوب یا اشیاء خطرناک دیگری را می خورد، ما می توانیم اشیاء بی خطری را که طعم بدی می دهند یا ما آنها را بدطعم کرده ایم نزدیک بچه قرار دهیم (به طوری که کودک به جای شیء خطرناک، شیء بی خطری ر ا بخورد)

حذف  رفتارهای ناشی ازپیامدهای بویایی
کودک رفتار بدی انجام می دهد فقط به این خاطر که این کار بوی خوبی برای او ایجاد می کند ما محیطی را  بر ایش فراهم می کنیم که دیگر آن رفتار بوی خوبی برای او به همراه نداشته باشد. همانطور که قبلاً گفته شد، ما نه تنها باید بوی آن را از بین ببریم بلکه محیطی را فراهم کنیم که بوی ناخوشایندی برای او به همراه داشته باشد.
اگر کودکی اشتیاق به بو کردن جورابها یا لباسهای دیگر دارد می توانید در زنبیل لباسهای کثیف، لباسهای تمیز یا جورابهای تمیز قرار دهید و یا آنها را به طور مچاله در کنار تخت یا روی زمین بیندازید. به طوری که دیگر او اشتیاقی به انجام این کار نداشته باشد.
آردن عاشق بوئیدن لباسهای کثیف بود. او هر چیزی را بو می کرد: لباسهای زنانه، لباسهای مردانه، جورابها، شلوارها، پیراهن ها و لباسهای زیر. ما متوجه شدیم که او تکه ای از لباسهایی که در سبد لباسهای کثیف قرار دارد یا مچاله کناری افتاده است را بر می دارد. از روش خاموشی حس استفاده کردیم و بوی این لباسها را از بین بردیم. هر روز سبد لباسها را با لباسهای تمیز نیمه پر کردیم. همچنین لباسهای تمیز را مچاله شده در کنار تخت او قرار دادیم. تمام لباسهای کثیف را در سبدی که او نمی دید قرار می دادیم. روز بعد آرون به طرف سبد لباسهای کثیفی که در اتاق خواب قرار داشت رفت، آن را روی زمین وارونه می کرد و شروع به بو کردن آنها نمود. خیلی زود ناامید شد و به طرف لباسهایی که کنار تخت ریخته شده بود رفت. دوباره ناامید شد، او اتاق را به قصد بازی کردن در محل دیگری ترک کرد.

آموزش رفتار جایگزین
این روش باید همیشه به ضمیمه خاموشی حسی استفاده شود. هدف در اینجا این است که پیامد حسی که برای کودک مؤثر و مطبوع است در طول خاموشی حسی حذف شود. عاقبت، رفتار نامناسب برای سال ها نگه داشته می شود. هدف دیگر این است که بعضی از انواع بازی که نوع یکسانی از تحریکات حسی را تولید می کند را پیدا کنیم. ما باید سعی کنیم بازی ها و اسباب بازی هایی که جذاب و متنوع باشند را برای تحریکات حسی رفتار نامناسب پیدا کنیم.
اگر کودکی دوست دارد به صدای چرخاندن بشقاب ها گوش بدهد، ما باید به او اسباب بازی هایی بدهیم که از نظر تحریکات شنیداری جذاب باشند از قبیل اسباب بازی هایی که دارای صدای حیوانات، طبل، پیانو یا ضبط صوت است. برای کودکی که دوست دارد معلق بودن باند در هوا را تماشا کند، به او یک حباب ساز بدهیم. به کودکی که دوست دارد اسباب بازی ها را پرت کند یاد دهیم که چگونه با توپ ها و تفنگ های اسباب بازی، بازی کند.
در هر مورد اسباب بازی را انتخاب کنید که بیشتر از رفتار ناسازگار برایش جذاب باشد. انواع متنوع و جالب را برایش آماده کنید که متناسب با تحریکات حسی ارجح تر او باشد.
نهایتاً شما می توانید روش خاموشی حسی را کنار بگذارید، وقتی که کودک اسباب بازی های جدید را ترجیح می دهد.

برگرفته از کتاب  How to use sensory Extinction
نوشته  Arnold rincover , Ph .D