پیشگیری از مسمومیت در کودکان

چگونه از بروز مسمومیت ها در اطفال پیشگیری کنیم ؟

?   کودکان زیر 5 سال، پر خطرترین گروه سنی از نظر بروز مسمومیت هستند.

?  کودکان خردسال ممکن است هر چیزی را به دهان ببرند. این عمل بخشی از آموزش و درک این گروه سنی از محیط اطرافشان است و این عمل زمینه ساز بروز مسمومیت است.

?   در هنگام بیماری کودکتان مراقب باشید تا دوز تکراری دارو به وی ندهید.

?   کیف دستی، ساک خرید و کیسه های نایلونی را دور از دسترس کودکان قرار دهید. ممکن است داخل آنها وسایلی باشد که توسط کودک بلعیده شود و یا کودک ضمن بازی آنها را روی سر خود کشیده و سبب خفگی وی شود.

?   گلها و گیاهان آپارتمانی را دور از دسترس کودکان قرار دهید و هنگام بازی کودکان در فضای باز مراقب آنها باشید تا توسط گلها و گیاهان سمی، مسموم نشوند.

?    نام گیاهان خانگی را به خاطر بسپارید و آن را روی برچسبی کنار آنها بنویسید. بسیاری از گیاهان و گلهای آپارتمانی مانند خرزهره و دیفن باخیا، سمی هستند و تماس پوست با آنها و یا به دهان بردن آنها منجر به مسمومیت می شود.

?  مواد شیمیایی، شوینده و سفید کننده را در منزل در کمدهای دارای قفل و دور از دید و دسترس کودکان قرار دهید.

?   درب کمدهایی که در آن مواد شیمیایی خطرناک را نگه می دارید با قفل یا طناب محکم نمائید.

?  داروهای مصرفی افراد خانواده را دور از دسترس کودکان نگهدارید.

?  از قرار دادن دارو در کیف دستی پرهیز کنید تا مانع خورده شدن دارو توسط کودکان شود.

?   در هنگام بروز مسائل و مشکلات خانوادگی، بیشتر مراقب کودکان باشید. در این شرایط کودکان در برابر حوادث و مسمومیت اتفاقی آسیب پذیرترند.

?  همیشه پس از استفاده از مواد شیمیایی سریعاً درب آن را ببندید، ولی بدانید هیچ ظرف دربسته ای از دسترسی کودکان در امان نیست.

?   هیچگاه الکل و ضد یخ را در دسترس کودکان قرار ندهید.

?  در صورتیکه کودک شما ماده ای غیر خوراکی را بلعید، با مرکز اورژانس و یا مرکز کنترل مسمومیتها با شماره تلفن 09646 تماس بگیرید.

15?  شماره تلفن های زیر را در دسترس و یا در کنار تلفن نصب نمائید: شماره تلفن پزشک کودک، شماره تلفن مرکز کنترل مسمومیت:09646 ، شماره تلفن اورژانس: 115?

?   محصولات شیمیایی و شوینده، نفت و بنزین را همیشه در ظرف اصلی آن نگهداری کنید. هیچگاه این فرآورده ها را در ظرف مواد خوراکی (مانند بطری نوشابه) نگه داری نکنید. این عمل سبب خورده شدن اتفاقی این مواد توسط کودکان می شود.

?    به کودکان بیاموزید هیچ چیزی ننوشند و یا نخورند مگر اینکه با اجازه بزرگسالان باشد.

?   داروهای خود را در مقابل چشم کودکان نخورید، چرا که کودکان از رفتار بزرگسالان تقلید می کنند و ممکن است دور از چشم والدین داروها را به دهان ببرند.

?   زمانیکه شما در منزل نیستید و کوک را به فرد دیگری می سپارید ، کودکان در معرض بیشترین خطر مسمومیت قرار دارند.

?   اگر به کودک خود دارو می دهید به او تفهیم کنید که این دارو است و از کلماتی مثل آبنبات، شکلات و یا خوراکی استفاده نکنید.

?   در هنگام استفاده از محصولات شیمیایی و پاک کننده چنانچه مجبور شدید به زنگ درب ورودی و یا تلفن جواب دهید، هرگز از کودک خود چشم برندارید.

?   عمده ترین موارد مسمومیت در کودکان در اثر خوردن داروها، مواد شیمیایی و محصولات خانگی مانند، مواد آرایشی بهداشتی، فرآورده های شوینده، سفیدکننده و لوله باز کن، لاک پاک کن (استون) و گیاهان آپارتمانی سمی بوده است.

?   مسمومیت اتفاقی در اثر بلع نفت در کودکان بسیار خطرناک می باشد. در صورت بلع نفت توسط کودک هر چه سریع تر او را نزدیک ترین مرکز درمانی منتقل نمایید.

?   بلع باطری ساعت در کودک می تواند با عوارض جدی همراه باشد. در این موارد کودک را در اسرع وقت به یک مرکز درمانی منتقل کنید.

?   با مصرف خودسرانه داروها بدون تجویز پزشک، سلامت کودک خود را به خطر نیندازید.

?  مقادیر بالای برخی از داروهای به ظاهر کم خطر، می توانند برای کودک کشنده باشد.

?   شایعترین علت بروز مسمومیت در جهان، مصرف داروها بیش از مقادیر درمانی می باشد.

?   دهان، شایعترین راه ورود سموم به بدن می باشد.

?  داروها را دور از دید و دسترس کودکان و در ارتفاع بالا ودر کمد مجهز به قفل نگه داری نمایید.

?  در هنگام بیماری کودکتان مراقب باشید تا دوز تکراری دارو به وی ندهید.

?  داروهای مصرفی افراد خانواده را دور از دسترس کودکان نگهدارید.

?  از قرار دادن دارو در کیف دستی پرهیز کنید تا مانع خورده شدن دارو توسط کودکان شود.

?   داروهای خود را در مقابل چشم کودکان نخورید، چرا که کودکان از رفتار بزرگسالان تقلید می کنند و ممکن است دور از چشم والدین داروها را به دهان ببرند.

?  اگر به کودک خود دارو می دهید به او تفهیم کنید که این دارو است و از کلماتی مثل آبنبات، شکلات و یا خوراکی استفاده نکنید.

?  بهتر است داروهای بیمار افسرده و یا بیمارانی که تعادل رفتاری ندارند و یا افرادی که سابقه اقدام به خودکشی دارند را دور از دسترش ایشان قرار دهید و مراقبت دقیقی در خصوص میزان داروی مصرفی ایشان به عمل آورید.

?   بهترین کار برای پیشگیری از دادن دوز تکراری دارو به کودک ، یادداشت کردن دفعات مصرف دارو و یا قرار دادن قرصها در داخل جعبه های مخصوص تقسیم بندی شده (برحسب صبح، عصر و شب) می باشد.

?  بروز مسمومیت توسط برخی از داروها هرچند ممکن است منجر به مرگ نگردد ولی مقادیر بالای این داروها می توانند منجر به صدمات دائمی کبد و کلیه فرد مسموم شود.

?   داروها را مطابق با توصیه پزشک یا داروساز و نه بیشتر از آن مصرف نمائید چراکه با مصرف چند برابر مقادیر درمانی داروها به طور خودسرانه، نه تنها روند درمان شما سریعتر نمی شود بلکه تنها دچار عوارض سوء و یا مسمومیت با داروها خواهید شد.

?   داروها خصوصا داروهای خوش طعم مخصوص کودکان را از دسترس ایشان دور نگه دارید. ممکن است با استفاده از غفلت شما، کودک اقدام به مصرف دارو نماید.

?   در برخورد با کودک مسموم غیر هوشیاری که در کنارش بسته های داروی خورده شده وجود دارد، ضمن حفظ خونسردی خود و عدم القاء استفراغ در این کودک، بسته های دارویی را همراه وی به بیمارستان ببرید.

?   شایعترین علت مسمومیت در کشور ما بروز مسمومیت های دارویی می باشد.

?  چنانچه در خانه کودک زیر 5 سال دارید، حتما داروها را در کمدهای بالاتر و مجهز به قفل قرار دهید.

?   کودکان کنجکاوند و ممکن است زمانی که افراد مسن فامیل در حال مصرف داروهای خود می باشند، کودکان اقدام به چشیدن و یا بلعیدن دارو بنمایند.

برخورد با کودک دچار تب و تشنج

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، پزشکان براین باورند که اثرات مضر تب به تنهایی بسیار نادر است و در کودکانی که دچار پنومونی شدید هستند

حتی تب بسیار بالا در حد 42 درجه سانتیگراد نیز دیده ‌شده است ولی در اغلب موارد تب بالا در کودکان زیر 5 سال منجر به تشنج می شود .

پزشکان تب را به عنوان زنگ خطر برای کودکان می دانند به طوری که حدود 3تا 5 درصد کودکان زیر 5 سال به دنبال تب تشنج می کنند.

تشنج‌ ناشی‌ از تب‌ به‌ دنبال‌ افزایش‌ ناگهانی‌ دمای‌ بدن‌ شیرخواران‌ و کودکان‌ به‌ وجود می‌آیدکه در این‌ حالت‌ هوشیاری‌ کودک‌ تغییر پیدا می‌کند و انقباضات‌ ناگهانی‌ و غیر قابل‌ کنترلی‌ در عضلات‌ وی‌ پدید می‌آید.

کودکان زیر 5 سال ، به ویژه کودکان 6 ماهه تا 3 ساله مستعد تب تشنج دار هستند و زمانی بروز می کندکه درجه حرارت مقعدی این کودکان 40 یا بالاتر باشد .

با توجه به شیوع تب و تشنج در کودکان و اینکه اکثر والدین اولین کسانی هستند که با آن مواجه می شوند داشتن اطلاعات در مورد اقدامات درمانی اورژانس در این موارد جهت پدرها و مادرها ضروری است.

حدود 99 درصد تب و تشنج در کودکان خودبه خود متوقف می شود و معمولا کمتر از 5 دقیقه کنترل می شود ولی با این حال رعایت اقدامات اولیه اصول بهداشتی توسط والدین و مراجعه به مراکز درمانی و بیمارستانی ضروری است .

علایم تشنج چیست؟

وقتی کودکی تشنج می کند ممکن است شما هر یک از این علایم را ببینید:

1- کودک دچار اختلال هوشیاری شود؛ یعنی اطرافیان را نشناسد و متوجه زمان و مکان نباشد، همچنین به صدا زدن شما پاسخ ندهد یا بی هوش روی زمین بیفتد.
2- حرکاتی غیر ارادی در اعضای بدن کودک ظاهر شود، این حرکات ممکن است قسمتی از بدن یا تمام اعضا را درگیر کند. ممکن است کودک بشدت دست وپا بزند، روی زمین بیفتد، سروچشمهای کودک به یک طرف بچرخد یا اینکه فقط یک دست یا یک پای کودک دچار حرکات تکان دهنده شدید شود و این حالت چند ثانیه تا چند دقیقه طول بکشد. معمولاً این حملات کمتر از 10 دقیقه طول می کشد.
3- ممکن است کودک در زمان حمله، کنترل ادرار خود را از دست بدهد.
4- گاهی کودک به صورت ناگهانی رفتاری غیر عادی نشان می دهد؛ مثلاً بدون آنکه متوجه اطراف باشد، شروع به دویدن می کند.

5- ممکن است کودک برای چند لحظه به نقطه ای خیره شده و در این مدت متوجه اطراف نباشد.

اگر کودک شما مبتلا به حملات تشنج در زمان تب می شود به این نکات دقت کنید:

1- هرگاه کودک شما به علت سرماخوردگی یا هر عفونت دیگری دچار تب شدید شد حتماً با استفاده منظم از داروی ضد تب ( استامینوفن ) و پاشویه با آب ولرم تب کودک را کاهش دهید.
2- هیچ گاه برای کاهش تب کودک از آسپرین یا آمپولهای تب بر استفاده نکنید .
3- کودک را برای بررسی علت تب نزد پزشک ببرید .
4- در صورتی که پزشک احتمال مننژیت را بدهد، کشیدن مایع نخاع کودک برای آزمایش و تشخیص بیماری ضروری است. در این زمینه با پزشک همکاری کنید .
5- اگر کودک شما سابقه تب و تشنج دارد، با نظر پزشک در زمان تب شدید علاوه بر استامینوفن و پاشویه کردن کودک، از داروی ضد تشنج به مقداری که پزشک دستور داده، استفاده کنید تا از تشنج کودک پیشگیری شود.
6- اگر بعد از تشنج کودک، پزشک دستور داد تا کودک شما به مدت طولانی ( حدود دو سال ) از داروهای ضد تشنج استفاده کند، حتماً این داروها را طبق دستور در زمان مناسب مصرف کنید و از کم کردن یا قطع کردن خودسرانه داروها بپرهیزید.

اقدامات درمانی در هنگام تشنج شامل:

1) حفظ آرامش و ماندن در کنار کودک
2) قرار دادن بیمار در وضعیت خوابیده به شکم و یا به یک پهلو بگونه ای که سر هم سطح و یا پایینتر از تنه باشد . این وضعییت مانع آسپیراسیون ترشحا ت بخصوص هنگام استفراغ میشود .
3) باز کردن و آزاد کردن لباسهای تنگ
4) بازکردن دهان کلید شده اگر زبان تحت فشارنباشد توصیه نمیشود . باید از گذاشتن اجسام سخت بین دندانها خودداری کرد زیرا احتمال آسیب به لثه و دندانها وجود دارد .
5) دورکردن بیمار از محل خطرناک و یا کنار گذاشتن اجسامی که در هنگام حرکات اندامها باعث صدمه شود, توصیه میشود .
6) هرگز سعی در جلوگیری از تشنج نشود .
7) سیلی زدن , نیشگون گرفتن و یا هر تحریکی در جهت توقف تشنج توصیه نمیشود .
8) گرفتن شیرخوار زیر شیر آب سرد ممنوع است.
9) تجویز داروی ضد تشنج رکتال
10) زمان شروع تشنج را یادداشت نمود و اگر از 5 دقیقه متجاوز شد سریعا به پزشک مراجعه شود و در اورژانس به عنوان استاتوس درمان گردد .

چگونه بدون دارو علائم سرماخوردگی کودکان را درمان کنیم؟

گرچه اکثر والدین دوست دارند هر کاری که می توانند انجام دهند تا علائم سرماخوردگی در کودکشان بهبود یابد اما پزشکان داروهای سرماخوردگی و ضدسرفه را هرگز برای خردسالان زیر 4 سال توصیه نمی کنند.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ،  آکادمی پزشکان خانواده در آمریکا چندین جایگزین مناسب را برای بهبود علائم سرماخوردگی در این گروه سنی ارائه کرده اند که باید به جای دارو استفاده شوند.

متخصصان این آکادمی توصیه می کنند:

- کودک خود را به استراحت زیاد تشویق کنید.

- مایعات زیاد به کودک خود بدهید.

- برای درمان گرفتگی بینی از قطره های محلول آب نمک برای کودک استفاده کنید.

- به هنگام شب در اتاق کودک یک دستگاه بخور سرد قرار دهید.

- شیر آب داغ را در حمام باز کنید به طوری که حمام بخار کند و سپس از کودک خود بخواهید در حالی که دوش آب باز است در فضای بخار کرده حمام و خارج از وان بنشیند و بخار آب گرم را تنفس کند.

فراموش نکنید هیچ داروئی نمی تواند باعث شود که ویروس سریعتر از بدن کودک شما خارج شود، اما شما می توانید با اطمینان یافتن از این که او به مقدار لازم استراحت کرده و مایعات کافی دریافت می دارد، به فرزندتان کمک کنید تا احساس بهتری داشته باشد.

پیشگیری و درمان عفونتهای منتقله از راه تماس جنسی و دستگاه تناسلی

بجز  HIV  و عفونتهای ویروسی منتقله از راه جنسی ، درمان سبب بهبودی بیماری و قطع زنجیره انتقال به افــراد غیر آلوده می گردد. اما برای STI و HIV ویروسی ، پیشگیری ثانویه هنگامی که هم درمان ( ممکن است با بهبود قطعی همراه نباشد ولیکن می توانداز بیماری جلوگیری کرده و یا دوره آن را کاهش دهد  ) و هم مشاوره ( که دراین افراد گرچه عفونت پایدار است اما از انتقال عفونت به دیگران جلوگیری میکند  ) انجام گیرد مفید می باشد .
? هدف اصلی از برنامه های STI  هدایت هرچه بیشتر به سمت سلامت جنسی و تناسلی است .
مفهوم بهداشت جنسی و تناسلی ، یک چشم انداز مثبتی را از نقش جنسی در زندگی انسان در بر میگیرد ، اما براین نکته تاکید دارد که این بهره مندی جنسی می بایست سالم بوده و به سلامت دیگران نیز توجه نماید . این جنبه ها  در صورتی کامل می گردند که جلوه بیولوژیکی بهداشت تناسلی با رویکرد رفتاری همراه باشد . برنامه های بهداشت جنسی و تناسلی بر پیشگیری و درمان RTI  تاکید دارد . اما در گستره ارائه خدمات مراقبت بهداشتی مانند بهداشت خانواده یا مراقبتهای اولیه دامنه این فعالیتها جامعتر خواهد بود .این یکپارچگی فعالیتها امکان دسترسی هرچه بهتر به خدمات بهداشت جنسی را هم در مردان و هم در زنان افزایش می دهد .
هنگامی که همه جوانان و بزرگسالان از برنامه های بهداشت جنسی برخوردار می شوند، این برنامه ها به شکل ویژه بر مدیریت RTI جهت منابع متمرکز پیشگیری از HIV در جمعیت آسیب پذیر که بیشترین احتمال اکتساب یا انتقال  HIV از راه جنسی را دارند نظارت می کند. نمونه هایی از این جمعیت شامل روسپیان حرفه ای ، مشتریان شناسایی شده روسپیان، مردان همجنس باز و یا استفاده کنندگان از مواد می باشد.

? منابع انسانی، زیر ساختها و تدارکات مورد نیاز
به منظور کنترل مناسب بیماریهای منتقله از راه جنسی و عفونتهای دستگاه تناسلی، تامین نیروی آموزش دیده مجرب (بهیار ،‌پرستار، کارشناسان بالینی، پزشکان و پرسنل آزمایشگاهی ) ضروری است. آموزش نیروی انسانی موجود جهت کسب مهارتهای اولیه در خصوص  STI و دستگاه تناسلی نیز یک عامل اساسی و مهم است .مدیریت این برنامه بسیار مشکل است ولیکن صرفا به برنامه کنترل   STI محدود نمی شود. برای نمونه : STI  ممکن است با برنامه بهداشت تناسلی یا HIV همکاری نماید . در تمامی کشورها ،  استفاده از مجموعه متخصصین به عنوان کمیته مشورتی در برنامه ریزی و  مدیریت کنترل STI می تواند بسیار سودمند و مفید باشد . نمونه های بسیاری از      برنامه های موفقیت آمیز کنترل و پیشگیری از STI در کشورهای پیشرفته و صنعتی حاکی از آنست که این تلاشها نتیجه بخش بوده است .
بسیاری از کشورهای اروپائی با ارائه برنامه های آموزشی در خصوص حذف عوامل خطر ، بیمار یابی و درمان درسطح ملی توانستند میزان عفونت ( STI  ) را کاهش دهند . در کشور تایلند تلاش رهبران ملی در جهت دهی برنامه مصرف کاندوم ، خصوصا با هدفمندی تجارت سکس منجر به افت سریع شیوع و بروز STI و HIV در یک دوره زمانی چند ساله شد . علاوه بر رهبران ملی و نظام آموزش و پرورش ، سیستم مراقبت بهداشتی نیز باید قوی و قدرتمند باشد .
افراد باید درباره نشانه های RTI  و مراقبتهای بهداشتی که به شکل گسترده این شیوه ها را دنبال می کنند ، آموزش ببینند . همزمان با این برنامه ها ، باید یک زیر ساخت مراقبت بهداشتی نیز وجود داشته باشد  تا دسترسی آسان به سرویسهای رسمی و غیر رسمی را فراهم آورد .توسعه سیستم مراقبت از مبتلایان به  STI در ماونزا ، تانزانیا ، طی یک دوره دو ساله منجر به افت 42% درصدی بروز HIIV  شده است . لذا تداوم تغییر یک امر حیاتی است . تغییرات سودمند شاید پشتوانه تعهدات سیاسی را بطور موقت بهمراه داشته باشد ولیکن در بلند مدت سودی نخواهد داشت مگر آنکه این تغییرات بطور مداوم ادامه یابد .
? اطلاعات هزینه ای  :
پیشگیری از STI  ، یک گزینه هزینه اثر بخش برای بسیاری از کشورهاست تا هم برای پیشگیری از STI و هم برای پیشگیری از HIV  صرف نمایند. برنامه ترویج کاندوم در نایروبی بین سالهای 1989 ـ 1986 برای گروه کوچکی از روسپیان در یک دوره یک ساله موجب کاهش گنوره از 8/2 به 7/0 گردید که تقریبا به ازای هر دالی 50 سنت هزینه شده است . در ماونزا مداخله آموزش همگانی 9 دلارو 45 سنت به ازای هر دالی هزینه شده است . این اشکال  (مقایسه ) بیانگر آنست که مداخلات   STI در بین مداخلات بهداشت عمومی هزینه اثر بخشی بیشتری داشته و در مقایسه با 16 ـ 2 دلار  در هر دالی جهت درمان کوتاه مدت  TB  یا 25 دلار در هر دالی برای گسترش ایمنسازی کودکان در کشورهای پیشرفته قابل ملاحظه است .